Bài Học Về Ứng Phó Trước Thiên Tai Dịch Bệnh Của Vua Minh Mạng
Ngày 08 Tháng 09, 2021
( Nguồn Việt) Vua Minh Mạng (1791-1841) là vị hoàng đế thứ hai của triều Nguyễn, kế vị hoàng đế Gia Long vào năm 1820 khi đất nước đứng trước muôn vàn khó khăn thử thách bởi các lực lượng chống đối, thiên tai, dịch bệnh… Vậy nhưng, sau 20 năm cai trị đất nước, ông đã đưa Việt Nam (từ 1838 là Đại Nam) trở thành một quốc gia hùng cường ở Đông Nam Á với lãnh thổ thống nhất và rộng lớn nhất trong lịch sử.
.jpg)
.jpg)

.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Huy động lực lượng chữa trị: Năm 1820, trước đại dịch tả hoành hành, nhà vua sai lấy bạch đậu khấu trong kho và phương thuốc chữa bệnh ban ra cho các địa phương, tại kinh đô thì lấy thuốc viên mới chế ra ban cho đại thần quan viên; huy động lực lượng thầy thuốc, y sinh khám chữa bệnh cho nhân dân.

Giải pháp về tinh thần: Bản thân hoàng đế cũng nói rõ cần phải xem lại bản thân mình, phải sửa đức để hợp ý trời, lòng dân; đích thân hoàng đế cũng chủ trì các lễ cầu đảo để nhờ thần linh phò trợ và để yên lòng dân. Tại các địa phương có dịch bệnh thì đều cho lập đàn tế để cầu phúc cho nhân dân.
.jpg)
Về các giải pháp căn cơ lâu dài, nhà vua sai quan lại khảo sát các địa phương thường xuyên xảy ra lụt lội ngập úng, triều cường… để tiến hành đắp đê, khơi thông dòng chảy các con sông, suối, kênh rạch, cửa biển và cao hơn là cho đào sông để giải quyết vấn đề thủy lợi và phòng chống ngập úng. Thời Nguyễn là một trong những thời kỳ cho đào sông nhiều nhất, nổi tiếng như sông/kênh Vĩnh Tế, sông Thoại Hà (tức kênh Long Xuyên- Rạch Gía) ở Nam bộ, sông Lợi Nông, sông Phổ Lợi và hệ thống sống đào quanh kinh thành Huế, sông Vĩnh Định ở Quảng Trị, sông Vĩnh Điện ở Quảng Nam, sông Cửu Yên ở Hưng Yên…

.jpg)
TS.Phan Thanh Hải
Tham khảo: Dương Phước Thu (2006), Thiên tai và dịch bệnh ở Quảng Trị, Thừa Thiên Huế (bảy thế kỷ nhìn lại), Nxb Thuận Hóa, Huế, tr 74-89.